Chỉ vì sử dụng thức uống có đường, nhiều người trẻ đang tự đặt mình vào rủi ro thừa cân, béo phì, tiểu đường, rối loạn mỡ máu, bệnh tim mạch, và loãng xương.
Mặc dù vấn đề này đã được cảnh báo nhiều lần, nhiều người vẫn coi thường và phải trả giá đắt cho thói quen gây hại cho sức khỏe này.
Sau kỳ nghỉ Tết Nguyên Đán vừa qua, hai người con (một học đại học năm thứ nhất và một học lớp 10) của anh Nguyễn Minh Tân (quận Hoàng Mai, Hà Nội) tăng cân nhanh chóng. Khi kiểm tra sức khỏe tại trường, cả hai đều bị thừa cân, béo phì. Anh Tân cho biết, từ Tết đến nay, hai con của anh ăn, uống quá nhiều kẹo, bánh, mứt, nước ngọt… Thậm chí, cả hai anh em đều uống nước ngọt có ga sau mỗi bữa ăn. Theo tổ chức y tế thế giới (WHO), tiêu thụ nước giải khát có đường ở Việt Nam tăng rất nhanh qua các năm. Năm 2013, mỗi người uống hơn 35 lít/năm, nhưng con số này tăng lên hơn 50 lít/năm sau 7 năm.
Nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra mối liên hệ của việc tiêu thụ đồ uống này với nhiều bệnh tật nguy hiểm làm suy giảm chất lượng cuộc sống. Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Thị Hồng Diễm từ Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cảnh báo rằng, uống nhiều đồ uống có đường sẽ gây ra hậu quả nặng nề về sức khỏe, tăng nguy cơ béo phì, sâu răng, đái tháo đường type 2, bệnh tim, đột quỵ và các rối loạn chuyển hóa khác… Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Thị Nhung, Trưởng khoa Dinh dưỡng học đường và ngành nghề, Viện Dinh dưỡng quốc gia, tỷ lệ thừa cân, béo phì của trẻ từ 5 đến 19 tuổi ở Việt Nam tăng gấp đôi trong 10 năm qua, từ 8,5% năm 2010 lên 19% năm 2020.
Khảo sát học sinh lớp 5 tại một số quận, huyện ở Hà Nội trong năm 2023 của Viện Dinh dưỡng quốc gia cho thấy, khoảng một nửa số trẻ ở nội thành thừa cân, béo phì; tỷ lệ này ở ngoại thành là 20-31%. Theo vị chuyên gia này, thừa cân, béo phì dẫn tới nhiều hệ quả nghiêm trọng. Xét nghiệm 500 trẻ béo phì có 35-50% trẻ bị rối loạn mỡ máu. Bác sĩ Trần Văn Phúc, Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn chia sẻ: “Mỗi ngày làm việc ở bệnh viện, tôi vẫn phát hiện ra những ca bệnh béo phì, gan nhiễm mỡ và mỡ máu là học sinh từ tiểu học đến trung học phổ thông, thậm chí là thanh niên học đại học hay đã đi làm.
Khi tôi hỏi, đa số các cháu uống rất nhiều trà sữa, hoặc uống các nước ngọt khác…”. Hiện nay, thị trường có đa dạng đồ uống có đường với giá thành phù hợp túi tiền, tình trạng này đáng báo động và gây nhiều tác hại khôn lường với sức khỏe. Theo Tiến sĩ, bác sĩ Trương Hồng Sơn, Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam, uống quá nhiều đồ uống có đường còn ảnh hưởng đến cảm xúc, tinh thần của trẻ. Cần có các giải pháp nhằm thay đổi nhận thức, quan điểm và thực hành của cộng đồng hướng tới tiêu thụ đồ uống có đường hợp lý, góp phần giảm nguy cơ mắc và tử vong do các bệnh không lây nhiễm.
Đặc biệt, với trẻ em, thay vì uống đồ uống có đường, các bậc phụ huynh nên cho trẻ sử dụng nước lọc, nước đóng chai, sữa ít béo hoặc không béo, sữa không đường hoặc ít đường…. WHO khuyến cáo cần giảm lượng đường tự do tiêu thụ mỗi ngày dưới 10% và dưới 5% tổng năng lượng nạp vào cơ thể. Việt Nam cần ban hành các chính sách giảm tiêu thụ đồ uống có đường. Đánh thuế đối với đồ uống có đường, bắt buộc công bố nhãn dinh dưỡng, nhãn cảnh báo trên bao bì sản phẩm có đường cũng cần được thúc đẩy mạnh mẽ.
