Nhiều người thường có thói quen rèn luyện thể chất bên ngoài vào lúc 4-5 giờ sáng, nhưng việc thay đổi nhiệt độ đột ngột có thể làm cho mạch máu co lại một cách nhanh chóng, dẫn đến tăng huyết áp và tình trạng thiếu máu cơ tim, từ đó làm gia tăng nguy cơ đột tử.
Khi nhiệt độ hạ thấp, các cơ sở y tế thường chứng kiến sự gia tăng đáng kể số ca đột tử, đặc biệt là ở người lớn tuổi và những người mắc các bệnh lý tim mạch.
Các chuyên gia cảnh báo rằng không chỉ là cái lạnh mà chính những thói quen không đúng trong sinh hoạt mùa đông cũng là nguyên nhân kích thích các sự cố nguy hiểm.
Dưới đây là một số thói quen phổ biến nhất đang lén lút đe dọa sức khỏe của nhiều cá nhân.
1. Tập thể dục ngoài trời khi nhiệt độ xuống thấp
Nhiều người có thói quen tập thể dục ngoài trời lúc 4-5h sáng. Tuy nhiên, đây lại là thời điểm nhiệt độ thấp nhất trong ngày. Sự thay đổi nhiệt độ đột ngột khiến mạch máu co lại nhanh, gây tăng huyết áp và thiếu máu cơ tim, từ đó làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ.
Để tránh tình trạng này xảy ra, bạn cần khởi động kỹ trong nhà, uống nước ấm rồi mới ra ngoài; nên tập muộn hơn khi trời bớt lạnh.
2. Tắm nước quá nóng hoặc tắm trong phòng kín sau khi vừa từ ngoài lạnh trở về
Sự chênh lệch nhiệt độ nóng – lạnh đột ngột khiến tim phải tăng tốc để thích nghi. Nhiều trường hợp đột tử trong nhà tắm vào mùa đông liên quan đến việc cơ thể chưa kịp điều hòa thân nhiệt.
Vì vậy, chúng ta nên tránh tắm ngay sau khi đi ngoài trời lạnh về; làm ấm cơ thể trước khi tắm; không tắm nước quá nóng, không ngâm mình quá lâu.
3. Tắm khi chênh lệch nhiệt độ quá 5 độ C
Modes: Paraphrasing; Tones: Unchanged
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, khi nhiệt độ cơ thể lệch hơn 5 độ C so với môi trường xung quanh, nguy cơ tắc nghẽn mạch máu ở tim và não sẽ gia tăng. Sự chênh lệch nhiệt độ càng lớn, khả năng gặp phải tình trạng đột tử càng tăng cao.
Ngay cả đối với những cá nhân khỏe mạnh không có tiền sử bệnh lý, nguy cơ bị đột quỵ cấp tính cũng cao gấp bốn lần nếu mức chênh lệch nhiệt độ vượt quá 5 độ C. Mặc dù vậy, rủi ro này thường bị bỏ qua, đặc biệt là vào mùa đông, khi bạn ở trong phòng tắm tại nhà.
Để phòng tránh tình trạng này, bạn nên khởi động lò sưởi trước khi tắm nhằm giảm thiểu sự chênh lệch nhiệt độ quá mức.
4. Uống rượu để “làm ấm” cơ thể
Theo các chuyên gia, rượu chỉ tạo cảm giác ấm giả do làm giãn mạch dưới da. Điều này khiến cơ thể mất nhiệt nhanh hơn, đặc biệt trong môi trường lạnh, và dễ dẫn đến hạ thân nhiệt – một nguyên nhân đột tử thường bị bỏ qua. Ngoài ra, rượu làm tăng gánh nặng cho tim, dễ gây rối loạn nhịp ở người có bệnh nền.
Vì vậy, thay vì dùng rượu để chống rét, bạn cần giữ ấm bằng trang phục phù hợp.
5. Sưởi than, đốt củi hoặc dùng máy sưởi trong phòng kín
Nhiều vụ đột tử ở trẻ nhỏ và người già vào mùa đông liên quan đến ngộ độc khí CO từ than tổ ong hoặc sưởi trong phòng không thông khí. Khí CO không màu, không mùi, dễ gây mất ý thức nhanh và tử vong trong lúc ngủ.
Chuyên gia khuyến cáo không dùng than tổ ong để sưởi trong phòng kín; luôn để khe cửa thoáng khi dùng máy sưởi; ưu tiên thiết bị sưởi an toàn có cảm biến khí.
6. Hoạt động gắng sức bất ngờ trong thời tiết giá lạnh
Khi nhiệt độ thấp, cơ thể cần nhiều năng lượng hơn để duy trì thân nhiệt. Việc lao động nặng, đẩy xe, leo cầu thang nhanh… có thể làm tim hoạt động quá tải, đặc biệt ở người mắc bệnh mạch vành tiềm ẩn.
Để giữ gìn sức khỏe, bạn cần giảm cường độ vận động khi trời lạnh; giữ ấm đầy đủ trước khi làm việc ngoài trời.
7. Ngủ trong phòng quá lạnh hoặc quên giữ ấm khi ngủ
Nhiều gia đình tắt hết thiết bị sưởi vào ban đêm để tiết kiệm điện mà không biết rằng thân nhiệt giảm khi ngủ. Lạnh sâu về đêm dễ gây co mạch, tăng huyết áp và rối loạn nhịp tim.
Để tránh tình trạng này, cần giữ phòng đủ ấm nhưng không bí khí; mặc quần áo giữ nhiệt khi ngủ, đặc biệt với người cao tuổi.
8. Ngủ với chăn trùm kín đầu
Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, việc ngủ với chăn trùm kín đầu thực sự có thể giúp những người mất ngủ ngon giấc hơn. Tuy nhiên, đối với trẻ sơ sinh, người nằm liệt giường, người mắc chứng mất trí nhớ và người già gặp khó khăn khi trở người…, việc ngủ với chăn trùm kín đầu có thể chèn ép đường hô hấp và gây ngạt thở. Do đó, dù trời lạnh đến đâu, bạn cũng nên chừa một khoảng trống để thở khi ngủ, không nên trùm chăn kín mũi.
9. Tự ý dùng thuốc cảm lạnh hoặc thuốc co mạch mũi
Một số thuốc chứa chất gây tăng nhịp tim và tăng huyết áp, nguy hiểm với người có bệnh tim mạch hoặc huyết áp cao. Do vậy, bạn không nên tự ý dùng thuốc; tham khảo ý kiến bác sĩ khi có bệnh nền.
10. Hút thuốc ngoài trời vào mùa đông lạnh giá
Khi hút thuốc ngoài trời vào thời tiết lạnh, mọi người có xu hướng rít những hơi thuốc lớn hơn và mạnh hơn, làm tăng đáng kể nguy cơ tử vong đột ngột. Thuốc lá chứa hàng trăm hợp chất độc hại và chất gây ung thư. Carbon monoxide làm giảm lượng ôxy có sẵn cho các tế bào cơ thể, nicotine làm co mạch máu và tăng nhịp tim, và hắc ín làm hỏng các tế bào. Cùng với tác dụng kép của không khí lạnh, hành động trên làm tăng gánh nặng cho tim và có thể dẫn đến nguy cơ đột tử.
Bên cạnh đó, sự chênh lệch nhiệt độ đột ngột và hít phải khí độc, khí kích thích dễ gây co thắt phế quản bất thường, dẫn đến hen suyễn cấp tính hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính.
