Đó là thông tin được ông Trần Đăng Khoa, Phó Vụ trưởng Vụ Sức khỏe Bà mẹ – Trẻ em (Bộ Y tế) công bố trong hội nghị chia sẻ thông tin cho báo chí nhân Tuần lễ làm mẹ an toàn năm 2023, diễn ra tại Hà Nội vào sáng 19-9.
Theo báo cáo của Vụ Sức khỏe Bà mẹ – Trẻ em, công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ sơ sinh ở nước ta đã có nhiều bước tiến tích cực trong 11 năm qua (2011-2022). Cụ thể, tỷ lệ phụ nữ được khám thai từ 4 lần trở lên đạt hơn 80%; tỷ lệ phụ nữ sinh con được hỗ trợ bởi nhân viên y tế giữ vững từ 95-97%.
Bên cạnh đó, tỷ lệ chăm sóc sau sinh trong 7 ngày đầu sau sinh cũng giữ vững từ 75-80%. Tuy nhiên, công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ sơ sinh tại Việt Nam vẫn còn đối mặt với nhiều thử thách và khó khăn.
Theo ước tính từ bốn tổ chức Liên Hợp Quốc, tỷ lệ tử vong sơ sinh trên 1.000 trẻ sống tại Việt Nam đã giảm, đạt mức 9,96‰ vào năm 2021.
Tỷ lệ tử vong của trẻ em dưới 5 tuổi ở Việt Nam là 18,9‰ và dưới 1 tuổi là 12,1‰. Mặc dù đã có cải thiện, những con số này vẫn cao khi so sánh với một số quốc gia có mức thu nhập tương tự. Ví dụ, ở Thái Lan, tỷ lệ tử vong trẻ em dưới 5 tuổi chỉ ở mức 8‰ và ở các nước phát triển, tỷ lệ này chỉ là 1-2‰. Tại Việt Nam, cứ mỗi 100 trẻ dưới 1 tuổi tử vong thì có 70-80 trẻ sơ sinh, và đối với trẻ dưới 5 tuổi, tỷ lệ này là 50-60. “Mỗi ngày có 39 trẻ sơ sinh ở Việt Nam tử vong, điều này rất đau lòng.
Ngành Y tế đang nỗ lực áp dụng các biện pháp can thiệp để giảm tỷ lệ này,” ông Trần Đăng Khoa chia sẻ. Các chuyên gia y tế cũng lưu ý rằng, một trong những thách thức lớn trong việc chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em là thiếu hụt nghiêm trọng nhân lực chuyên môn, đặc biệt là chuyên viên sản, nhi, và gây mê hồi sức. Hiện có 30% bác sĩ đa khoa đang làm công tác chăm sóc sản khoa và nhi khoa tại tuyến huyện.
Ngoài ra, khả năng cấp cứu sản khoa và sơ sinh như sàng lọc, phát hiện dấu hiệu nguy hiểm, chuyển tuyến, chẩn đoán, tiên lượng và xử lý còn hạn chế ở những vùng khó khăn. Đặc biệt, ở các vùng đồng bằng dân tộc thiểu số, việc duy trì đội ngũ cô đỡ thôn bản gặp nhiều khó khăn do không còn được hưởng phụ cấp, ảnh hưởng đến việc chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ sơ sinh.
Ví dụ, tại Tuyên Quang, chỉ còn lại 7 cô đỡ thôn bản hoạt động trên tổng số 250 cô đỡ thôn bản/y tế thôn bản cho 46 xã vùng sâu, vùng xa. Tuần lễ làm mẹ an toàn năm 2023 diễn ra từ ngày 1 đến 7-10 với chủ đề “Làm mẹ an toàn – Sức khỏe cho mẹ, tương lai cho bé”, nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho bà mẹ và trẻ sơ sinh, giảm tỷ lệ tai biến sản khoa, tử vong mẹ và tử vong sơ sinh.
Chương trình này được triển khai tại 51 tỉnh thuộc chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030.
