Theo Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO), du lịch quốc tế đã khôi phục mạnh mẽ vào năm 2023, với doanh thu đạt hơn 90% so với thời điểm trước đại dịch Covid-19. Tuy nhiên, khu vực châu Á-Thái Bình Dương chỉ khôi phục ở mức 62%, trong đó Đông Nam Á khôi phục 70% do chính sách mở cửa chậm của một số quốc gia sau đại dịch.
| Các hoạt động trong Festival Huế thu hút đông đảo du khách trong nước và quốc tế tham dự. |
Trong bối cảnh hiện tại, ngành du lịch ASEAN cần tăng cường sự hợp tác để cải thiện khả năng cạnh tranh của khu vực. Một trong những chiến lược chính là phát triển du lịch lễ hội, nhằm tạo đa dạng và kết nối các sản phẩm du lịch trong khu vực.
Tại Hội thảo Du lịch Lễ hội ASEAN ở Hà Nội, do Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam tổ chức, Phó Cục trưởng Hà Văn Siêu đã nhấn mạnh rằng xu hướng du lịch toàn cầu sau đại dịch chú trọng vào du lịch bền vững và có trách nhiệm. Ông cho rằng, phát triển du lịch không chỉ góp phần vào tăng trưởng kinh tế-xã hội, lợi ích doanh nghiệp và sinh kế cộng đồng, mà còn bảo tồn văn hóa và tài nguyên thiên nhiên. ASEAN, với văn hóa đa dạng, giàu lễ hội truyền thống và hiện đại, là nguồn tài nguyên du lịch phong phú, giúp tạo dựng hình ảnh đặc sắc cho điểm đến. Việt Nam, với vai trò Chủ tịch Ủy ban Nguồn lực, Giám sát và Đánh giá Du lịch ASEAN, đang phối hợp trong dự án “Xây dựng sản phẩm du lịch lễ hội ASEAN”. Ngành du lịch Việt Nam kỳ vọng sẽ tăng cường hợp tác với các cơ quan du lịch ASEAN để nghiên cứu, phát triển các tour du lịch lễ hội, thu hút khách quốc tế và quảng bá hình ảnh ASEAN.
Trong những năm qua, du lịch lễ hội đã phát triển mạnh ở Đông Nam Á. Các lễ hội ngày càng được tổ chức chuyên nghiệp, thu hút khách du lịch. Một số lễ hội đã trở thành thương hiệu quốc gia và thu hút khách từ khắp nơi trên thế giới, như lễ hội té nước, lễ hội thả đèn lồng ở Thái Lan, lễ hội Chnam Thmei ở Campuchia, lễ hội đua thuyền ở Lào, lễ hội nghệ thuật Bali ở Indonesia, lễ hội MassKara ở Philippines…
Du khách tham gia các lễ hội không chỉ được trải nghiệm không khí sôi động, mà còn có cơ hội khám phá phong tục, văn hóa đặc trưng của cộng đồng bản địa. Du lịch lễ hội đã góp phần
vào sự tăng trưởng khách du lịch đến ASEAN, với tốc độ tăng trưởng 6,1% vào năm 2019, cao hơn mức tăng trưởng chung toàn cầu.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia, sự phát triển của du lịch lễ hội ASEAN chưa tương xứng với tiềm năng hiện có. Các lễ hội chưa tạo được thương hiệu riêng biệt cho khu vực và còn thiếu tính cạnh tranh so với các sản phẩm du lịch khác.
Thạc sĩ Lê Thị Minh Quế, từ Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam, cho biết các lễ hội ASEAN rất phong phú nhưng còn thiếu sự chú trọng vào việc khai thác giá trị và sức hấp dẫn của chúng cho du lịch. Các sản phẩm du lịch lễ hội thường không đủ đặc sắc và quảng bá còn hạn chế. Việc hợp tác giữa các quốc gia ASEAN cũng chưa đạt hiệu quả mong muốn.
Để cải thiện tình hình này, Thạc sĩ Quế đề xuất cần tăng cường bồi dưỡng, đào tạo, hỗ trợ du lịch cộng đồng và lễ hội, chia sẻ kinh nghiệm tổ chức và phát triển sản phẩm du lịch lễ hội. Cần đầu tư vào quảng bá thông qua công nghệ số và có chính sách visa thuận lợi hơn.
Tiến sĩ Lê Tuấn Anh, từ Trường đại học Văn hóa Hà Nội, nhấn mạnh rằng không phải mọi lễ hội đều có sức hút với du khách. Các quốc gia cần chọn lựa lễ hội đặc trưng để quảng bá như chủ đề chính.
Viện trưởng Nguyễn Anh Tuấn cho biết, cần có chiến lược khảo sát và xây dựng sản phẩm du lịch lễ hội, nhất là trong việc quảng bá qua truyền thông.
Ông Nguyễn Văn Phúc, Giám đốc Sở Du lịch Thừa Thiên Huế, chia sẻ kinh nghiệm tổ chức các sự kiện lễ hội đa dạng, nhằm xây dựng Huế thành thành phố Festival của Việt Nam.
Ông Try Chhiv từ Bộ Du lịch Campuchia nhấn mạnh vai trò của lễ hội trong việc phát triển du lịch và bảo tồn văn hóa, đồng thời đề xuất cần có cơ chế hợp tác tiểu vùng để chia sẻ kinh nghiệm và ý tưởng giữa các quốc gia ASEAN.
