Nhiều quốc gia tại châu Phi đang ghi nhận số ca nhiễm đậu mùa khỉ ngày càng tăng, trong tình hình căn bệnh này có nguy cơ gây ra một đợt bùng phát toàn cầu.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh châu Phi (Africa CDC) cho biết, có 34 quốc gia trong khu vực châu Phi đang báo cáo các ca mắc đậu mùa khỉ hoặc những trường hợp có nguy cơ cao.
Cộng hòa Dân chủ Congo đang đối mặt với một đợt bùng phát nghiêm trọng của bệnh đậu mùa khỉ, với hơn 14.000 ca nhiễm và 511 ca tử vong kể từ đầu năm 2024. Mặc dù các đợt bùng phát dịch bệnh tại Congo không phải là điều lạ, nhưng con số năm nay đã bằng tổng số của cả năm 2023 và bao gồm những ca nhiễm ở các tỉnh chưa từng bị ảnh hưởng trước đây.
.jpg)
Trong khi đó, Burundi, Kenya, Rwanda và Uganda, những nước láng giềng của Congo không có tiền lệ về bệnh này, cũng đã ghi nhận ca nhiễm. Biến chủng phụ Clade Ib, thuộc biến chủng Clade I từ Congo, xuất hiện ở phía Đông nước này và tại Kenya, Rwanda, Uganda.
Các nhà khoa học cho rằng Clade Ib góp phần vào sự lây lan. Clade I trước kia thường lây lan qua những người ăn thịt thú rừng bị nhiễm bệnh, trong khi Clade Ib lây từ người sang người. Theo Tiến sĩ Rosamund Lewis, Trưởng nhóm kỹ thuật của WHO về bệnh đậu mùa khỉ, Clade Ib hiện lây lan dễ dàng hơn. Đồng thời, các biến thể khác của vi rút đậu mùa khỉ vẫn lưu hành. Congo và Trung Phi đang ghi nhận các trường hợp biến chủng Clade Ia. Biến chủng Clade II từ Tây Phi đã xuất hiện ở Cameroon, Bờ Biển Ngà, Liberia, Nigeria và Nam Phi.
Sự gia tăng này diễn ra trong bối cảnh khu vực đang bất ổn và phải đối mặt với cuộc khủng hoảng khí hậu. Tiến sĩ Jean Kaseya, người đứng đầu Africa CDC, có kế hoạch công bố tình trạng bệnh là “khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng” vào tuần tới, để giúp các quốc gia trong khu vực phối hợp tốt hơn trong ứng phó và chia sẻ thông tin. Africa CDC cho biết có thể cung cấp 200.000 liều vắc xin, thấp hơn nhiều so với 10 triệu liều cần thiết. Kế hoạch tiêm chủng đang được xem xét, bao gồm truy vết và tiêm phòng cho những người tiếp xúc với ca nhiễm và các nhóm nguy cơ cao.
WHO đã kích hoạt danh sách sử dụng khẩn cấp cho hai loại vắc xin, cho phép các tổ chức như GAVI và UNICEF mua và phân phối. Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus cũng đang cân nhắc tuyên bố đợt bùng phát đậu mùa khỉ ở châu Phi là tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng gây quan ngại quốc tế, điều mà trước đây cơ quan này đã làm với đại dịch Covid-19 và đợt bùng phát đậu mùa khỉ lần đầu tiên ở châu Âu năm 2022.